Profiel oude zeedijk bij Lemmer ontleed

Uit de Nieuwsbrief van de LWAOW – AWN afd. 31 van oktober 2020

Op de terugweg naar huis van een bijeenkomst in Lemmer over een te maken publicatie over de waterstaatsgeschiedenis is Friesland zag Sjoerd de Vries graafwerkzaamheden bij de

Grietenijdijk. Bij de doorgraving van de Grietenijdijkdijk voor de aanleg van de afwateringsbuis werd het dwarsprofiel zichtbaar. Dit bood amateurarcheologen van het Archeologysk Wurkferbân van de Fryske Akademie, waaronder Jan Post geïnteresseerd in de ouderdom van waterkerende dijken, de gelegenheid het dijkprofiel op te meten en in beeld te brengen. Het dijkprofiel is uit zes verschillende lagen opgebouwd. De onderste laag is een venen wal van na 1400, mogelijk rond 1500 aangelegd, de eerste poging van bewoners om het water te keren. Tussen de lagen tekenen zich witte lijnen af, bestaande uit zand dat tijdens harde wind en hoog water aanspoelde.

In de vierde laag worden aan de buitenzijde houten palen aangetroffen. Deze komen ook voor in elders opgegraven oude zeedijken uit de periode rond 1720. De palen 2,5 meter lang en 20 centimeter dik verkeren nog in opmerkelijk gave staat. Tussen de houten palen is puin verwerkt dat vermoedelijk uit de omgeving is aangevoerd. Voor de palen is ook een schelpenstrandje aangetroffen.

Uit het in beeld gebrachte profiel blijkt dat de oorspronkelijke veendijk in de loop der eeuwen vijf keer is verhoogd met klei, maar ook met veen. Het is echter gissen naar de herkomst van de zeeklei die voor de dijkophoging is gebruikt. Op de derde ophoging zijn ook restanten van een puinweg aangetroffen. Bij de verhoging daarna is een verharding achterwege gebleven.

De doorgraving van het Grietenijdijk is een goede aanvulling op het onderzoek dat is uitgevoerd naar de historie van de zeewering tussen Tacozijl en Schoterzijl.