Dinsdag 6 december om 20.00 uur organiseert afdeling 18 van de AWN, vereniging van vrijwilligers in de archeologie, in Zalencentrum Van Vlotenhof, Johannes van Vlotenlaan 85 in Deventer de lezing ‘Leven aan de rand van de oerwereld’. Deze gratis toegankelijke lezing over een halve eeuw neanderthaler-onderzoek in Noord-Nederland wordt gegeven door Marcel Niekus.

Ongeveer 50.000 jaar geleden, enkele duizenden jaren voordat moderne mensen Europa koloniseerden, bivakkeerde een groepje neanderthalers in de buurt van Zeijen (Drenthe). De plek in het toenmalige steppe-achtige landschap was zorgvuldig gekozen: hij bood uitzicht over het stroomdal van het Oostervoortsche Diep, dat destijds vele meters lager lag dan tegenwoordig. Na een succesvolle jacht in de brede dalvlakte, slachtten ze hun prooi met stenen gereedschappen op de hogere en drogere plaatsen. De vuurstenen die het groepje jagers achterliet, vormen nu, ongeveer 40.000 jaar na het uitsterven van de neanderthaler, belangrijke studieobjecten voor steentijdarcheologen. De vondstlocatie Peest is verreweg de grootste vindplaats ten noorden van de grote rivieren. De vondsten behoren tot de belangrijkste sporen van onze uitgestorven neven en nichten aan de rand van hun verspreidingsgebied.

Neanderthalers in Noord-Nederland

Tijdens de lezing passeren vele vondsten de revue en gaat Marcel Niekus in op de activiteiten die de neanderthaler in Noord-Nederland ontplooide. De geschiedenis van het onderzoek naar de neanderthaler in Noord-Nederland komt uitgebreid aan bod. Hierbij passeren vanzelfsprekend de spraakmakende vondsten van Tjerk Vermaning de revue. Uit hernieuwd onderzoek is gebleken dat deze vondsten recente vervalsingen zijn en dat ze dus niet bijdragen aan onze kennis over de neanderthaler.

Mede-auteur boek over vuistbijlen Tjerk Vermaning

Marcel Niekus (1970) is archeoloog en gespecialiseerd in onderzoek naar de oude en middensteentijd. Na zijn studie Pre- en Protohistorie aan het Groninger Instituut voor Archeologie) van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft hij jaren voor archeologische bedrijven gewerkt. Momenteel is hij als extern onderzoeker verbonden aan de Universiteit Leiden, alwaar hij een proefschrift, getiteld Living on the Edge, schrijft over neanderthalers langs de noordelijke rand van hun verspreidingsgebied. Hij is een van de auteurs van het boek ‘Valsheid in gesteente: waarom zijn de vuistbijlen van Tjerk Vermaning vals en wie zit er achter?’ dat begin juni is verschenen.