Het hoofddoel van de AWN-afdelingen is het beschermen van het archeologisch erfgoed in hun werkgebied. Tot aan de jaren 90 van de vorige eeuw mochten AWN-ers nog zelfstandig opgravingen uitvoeren. Maar in 1992 wordt het Verdrag van Malta gesloten wat beoogt het archeologisch erfgoed beter en vooral vroegtijdig te beschermen. In Nederland krijgt dat verdrag een vertaling door aanpassingen in de Monumentenwet (2007) en in de Wet ruimtelijke ordening, nu de Erfgoedwet.

Opgravingen mogen nu alleen uitgevoerd worden door een professioneel archeologisch bedrijf als een archeologische locatie bedreigd wordt door bouwwerkzaamheden en de grond wordt verstoord, in alle andere gevallen moeten archeologische voorwerpen “ in situ ” behouden blijven.

Het archeologisch bestel verandert daardoor. Er komt meer en grootschalig onderzoek door archeologische bedrijven en een toenemend aantal professionals. Er is ook sprake van voortschrijdende specialisatie en nieuwe technieken die nauwelijks binnen het bereik van de amateur liggen. De rol van de amateurarcheoloog verandert daardoor. Er komt meer nadruk te liggen op veldverkenning, documentatie en monumentenzorg (ogen en oren van de archeologie) en op educatie, publieksvoorlichting en belangenbehartiging (ambassadeur van de archeologie). Leden van de AWN kunnen nog wel meewerken aan archeologische onderzoeken uitgevoerd door commerciële bedrijven.

‘Archeologie is voor iedereen’, dat is de doelstelling van de AWN. Iedereen die graag wil helpen om de (regionale) geschiedenis in kaart te brengen is welkom. Lekker aan de slag in het veld, op het depot of liever achter de boeken? Kom kennis maken met jouw plaatselijke archeologie!  Wil je ook vrijwilliger in de archeologie worden, of ben je professioneel betrokken?

Sluit je aan bij de AWN en word ook Ambassadeur van de Nederlandse Archeologie, er is altijd wel een werkgroep in de buurt waar je je aan kunt sluiten.