Op 4 januari vindt de nieuwjaarsborrel van AVKP plaats en vooraf geeft Marius Strijbosch, voorzitter van heemkundevereniging Erthepe een lezing over het Verborgen verleden onder N6126 in Erp. Daarna toosten we met onze leden op het nieuwe jaar.

Over de lezing:

Van april 2019 tot januari 2020 is de doorgaande weg door Erp (N616) gereconstrueerd. Bij de voorbereidingen was geen rekening gehouden met mogelijke archeologische sporen in het traject.

Toen de archeologische werkgroep van Heemkundekring Erthepe de gemeente daarmee confronteerde, hebben de erfgoedambtenaar en de uitvoerende projectleider van Meierijstad snel actie onder-nomen. Twee archeologen werden in de arm genomen om te bepalen welke delen van het traject nader archeologisch onderzoek verdienden. Dat bleken een terrein rondom de kerk en bij de brug over de Aa te zijn. Bij de overige delen van het traject volgden leden van de werkgroep in Erp het explosievenonderzoek van Bodac. Erp lag tijdens de operatie Market Garden in september 1944 enkele dagen in de frontlinie.

Jarenlang denderde er zwaar verkeer over de N616 in de kom van Erp. Heeft het onderzoek aan de doorgaande weg desondanks nieuwe kennis opgeleverd over de geschiedenis van het kerkdorp Erp en zijn vroegere bewoners? Daarover gaat de presentatie die Marius Strijbosch, coördinator van de archeologische werkgroep van Erthepe, op 4 januari 2023 in het Erfgoedhuis in Eindhoven geeft.

Deze lezing begint om 20 uur en vindt plaats voorafgaand aan de nieuwsjaarsborrel van AVKP.

Vuursteenvondsten uit Asten (opgraving 2019)

Iets meer dan een eeuw geleden werden in de Drunense Duinen vuurstenen voorwerpen gevonden uit het laat-paleolithicum en het mesolithicum. In de jaren daarna zijn er in het zuiden van Nederland nog honderdduizenden vondsten meer ontdekt van minstens 2000 andere vindplaatsen. Het zijn bijna allemaal oppervlaktevindplaatsen; enkele tientallen zijn gedeeltelijk of soms helemaal opgegraven. Het zijn bijna allemaal ontdekkingen van archeologische vrijwilligers. Een overkoepeld academisch onderzoek naar de achterliggende betekenis van al die vindplaatsen en vondsten ontbreekt. Om in deze leemte te voorzien is onlangs een project voortgezet dat sinds begin dit jaar wordt uitgevoerd onder de vlag van de Faculteit Archeologie van de Universiteit Leiden. Tijdens de lezing vertelt Nico Arts hierover.

Op woensdag 3 mei om 20:00 uur houdt Jos Hüsken in het Erfgoedhuis, Gasfabriek 4, een lezing onder de
titel “Eindhoven op kaart”. De gegevens die in deze lezing worden getoond, zijn afkomstig uit het
vele onderzoeksmateriaal dat Jos en Bauke in de voorbije tien jaren hebben verzameld en waarmee
ze in de loop van dit jaar een boekwerk hopen uit te geven. De lezing zal van een groot aantal
afbeeldingen worden voorzien; niet alleen van bekend, maar ook van onbekend kaartmateriaal.
Beginnende in de zestiende eeuw en eindigend in 2022. Ondersteunende afbeeldingen van bekende
en onbekende bewoners uit de voorbije eeuwen zorgen voor de nodige afwisseling.
Op een kaart van Hogenberg, die een oorlogshandeling uit 1583 verbeeldt, kun je grote delen van de
stad en omliggende gemeente herkennen. Daar zal het verhaal over de Eindhovense kaarten en
plattegronden dan ook beginnen.

Knarsende graafmachines, stampende wackers, ronkende stroomgroepen, en door de stad denderende vrachtwagens. Dit was enkele jaren geleden het straatbeeld voor menig passant aan de  Vestdijk, de Ten Hagestraat, de Kanaalstraat en de Hertogstraat. Deze Eindhovense straten werden immers in de periode 2018-2020 heraangelegd tot groenere stadsboulevards. Minder zichtbaar was het archeologisch onderzoek dat tijdens de werkzaamheden in deze straten is uitgevoerd. Woensdagavond 5 juli licht ik graag de resultaten toe van dit onderzoek in het Erfgoedhuis vanaf 20u.

Ja, met de titel probeer ik jullie warm te maken met een monumentale vondst die tijdens het onderzoek gedaan is. Ik kon ook kiezen voor ‘Gevonden! Romeinse resten in het Dommeldal’. De rode lijn in mijn verhaal zal echter de laat middeleeuwse stadsgracht zijn die onder de Vestdijk is gevonden. Graag licht ik deze vondst toe, die In de 14^de eeuw is gegraven om de stad te verdedigen, en in latere perioden andere functies heeft gekregen. Gerelateerd aan de laat middeleeuwse stadsverdediging zal de genoemde poorttoren worden toegelicht. Fundamenten van deze bakstenen toren zijn in 2019 onder het voetpad van de Ten Hagestraat bloot gelegd. Aanzienlijk jongere sporen zijn resten van een 18^de/19^de eeuwse leerlooierij die een verbeelding zijn van de opkomende Brabantse nijverheid.

Ik zie jullie graag verschijnen woensdagavond voor de lezing: ‘Gevonden! Romeinse resten in het Dommeldal’.

Roel Roggen - Archeoloog werkzaam bij RAAP-Zuid

Door de archeologische begeleiding in de Ten Hagestraat in 2019 kwam er nieuwe archeologische informatie naar boven over het Kasteel van Eindhoven. Met het Bouwhistorieteam van AVKP zijn we in de opgravingstekeningen, foto’s, boeken en andere bronnen gedoken. Door de oude en de nieuwe gegevens goed door te spitten en de tekeningen in een 3D-model te plaatsen kwamen we een paar verrassende zaken tegen. Er is bijvoorbeeld een bijzonder en slim gevormd poortgebouw geweest. We kunnen meer zeggen over de hoogte van het kasteel en nog veel meer.

Daarnaast hebben we het kasteel in zijn tijd geplaatst en vergeleken met andere kastelen in de regio en de Nederlanden in de vijftiende en zestiende eeuw. We willen de voorlopige resultaten met deze lezing tonen en daarmee een vervolgonderzoek initiëren om wat vragen op te kunnen lossen.

Deze lezing van Haro van Galen vindt plaats op 6 september 2023 in het Erfgoedhuis en begint om 20 uur.
Toegang is gratis, ook voor niet-leden.

Tijdens de jaarlijkse AVKP-regiodagen nodigt het AVKP-bestuur contactpersonen, besturen van Heemkundekringen, lokale erfgoedorganisaties, AVKP-
leden uit om kennis en ervaringen uit te wisselen. Het thema is dit jaar Samenwerken aan archeologie.

SAMENWERKEN AAN ARCHEOLOGIE
Vanuit de actualiteit bespreken we de kansen en uitdagingen voor samenwerking voor vrijwilligers,
van de omgevingswet tot fondsenwerving voor lokale activiteiten. Daarna maken we een rondje langs
de aanwezigen om nieuws en ervaringen uit te uitwisselen. De bijeenkomst wordt gehouden in het
Erfgoedhuis in Eindhoven en ter ere van het 25 jarig jubileum van AVKP hebben we het programma
wat uitgebreid met meerdere onderwerpen voor een breder publiek. Na de afloop zijn demonstraties
over verschillende thema’s. Voor de lunch wordt gezorgd.

PROGRAMMA
Vanaf 10:30 uur inloop. Koffie, thee en jubileumtaartjes staan klaar.
11:00 uur Welkom door Maes van Lanschot, wethouder van financiën, sport, erfgoed en regionale
samenwerking.
11:15 – 12:15 uur Ontwikkelingen rond de nieuwe Omgevingswet en het archeologiestelsel
De omgevingswet is in werking getreden; welke gevolgen gaat dit hebben voor archeologie? En wat is
er gebeurd met het advies van de Raad van Cultuur op het onderdeel archeologie binnen in het kader
van de Erfgoedwet? Wat merken we hiervan in de samenwerking met gemeenten en in de dagelijkse
praktijk? Wat zijn de kansen en uitdagingen voor de samenwerking voor vrijwilligers?
Na een inleiding door regioarcheologen Ria Berkvens en Janneke Bosman gaan we in gesprek over
ervaringen, kansen en uitdagingen.
12:15 – 12:45 pauze en lunch
12:45 – 13:00 Organisatie publieksevenement 100 jaar Grafveld Uden
Hanneke van Alphen deelt ervaringen en tips rond de organsiatie van het publieksevenement voor
100 jaar Grafveld Uden.
13:00 – 14:00 uur Uitwisseling lokale ontwikkelingen.
Ronde met ander nieuws en bijzondere activiteiten.
14:00 tot uiterlijk 15:00 uur Demonstraties in Erfgoedhuis
Kijk rond, vraag raak en doe mee met verschillende demonstraties, zoals (onder voorbehoud)
digitaliseren van tekeningen, grondradar, erfgoedportal, restaureren, rondleiding Erfgoedhuis,
scherven determinatie, organisatie publieksevenementen vervolg, historisch koken.

Aanmelden kan tot dinsdag 19 september via awnafdeling23@gmail.com

Sinds de implementatie van Malta kracht van wet kreeg in 2007 en nieuw gemeentelijk beleid werd vastgesteld, is het archeologisch onderzoek in Tilburg in een stroom-versnelling terecht gekomen. En tot verrassing van vele bleek de regio een verrassend rijk bodemarchief te bezitten. Opvallende resultaten zijn de neolithische bewoning-sporen die op een aantal plaatsen zijn aange-troffen, het groot aantal bronstijd-nederzettingen, de laat-Romeinse bewoning en de omvangrijke vroeg- en hoge middeleeuwse bewoning.

Gemeentelijk archeoloog Guido van den Eynde geeft een overzicht van de resultaten van het onderzoek tot heden.
De lezing vindt plaats in het Erfgoedhuis en is ook toegankelijk voor niet-leden.

Reis terug in de tijd en ontdek de fascinerende wereld van de vroege IJzertijd.

Museum Jan Cunen presenteert de allereerste overzichtstentoonstelling van de rijkste graven uit de IJzertijd 800-500 v. Chr. inclusief de iconische Vorst van Oss. Een unieke kans om 10 elitegraven bij elkaar te zien. Ze vertellen het verhaal over begrafenisrituelen van de lokale elites, maar ook over hun leven en dat van hun tijdgenoten. Prikkelende hedendaagse kunst voorziet de tentoonstelling van een extra betekenislaag en toont hoe de erfenis van de vorsten nog steeds actueel is.
Deze tentoonstelling is tot stand gekomen in samenwerking met het Rijksmuseum van Oudheden, Faculteit der Archeologie Universiteit Leiden en de vriendenloterij.
Op ons verzoek geeft Dr. Richard Jansen voor de NBAG-bestuursleden en leden van AWN een rondleiding.

Zaterdag 18 november 2023: 12.30 uur.
Museum Jan Cunen: De Vorst van Oss en tijdgenoten / elite in de IJzertijd.
Molenstraat 65 Oss.
Gastheer gids: Dr. R Jansen; Faculteit Archeologie universiteit van Leiden.
Aansluitend brengen we een bezoek aan Het Vorstengraf de Paalgraven.

Kosten
Entree Museum, Museumjaarkaart is geldig (gratis).
5€ per persoon voor gemaakte onkosten (voor de reisvergoeding en gids.)
Vervoer: eigen gelegenheid, het museum is bereikbaar met de auto of het openbaar vervoer.
Parkeergelegenheid: Jurgens plein (betaald), of Transferium P en R.

Aanmelden bij: Carel van den Boom, NBAG en AVKP
Awnafdeling23@gmail.com