-
wo10jan2024
20Erfgoedhuis Eindhoven
Peter de Boer, stadsarcheoloog van Eindhoven laat de archeologische highlights van het afgelopen jaar kort de revue passeren en zoomt in op twee belangrijke opgravingen rond de Catharinakerk. Hij sluit de lezing af met de onthulling van de Eindhovense muntschat. Een uniek kijkje achter de schermen voordat de schat de conservering ingaat!
Na de onthulling proosten we het samen op het nieuwe jaar.
Deze lezing is alleen toegankelijk voor leden.
-
za09mrt2024
09:00Leiden
Op 9 maart brengen we gezamenlijk een bezoek aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden voor de tentoonstelling “Het jaar 1000”. Dit bezoek willen we combineren met een rondwandeling Leiden begeleid door Jelle Dekker als gids en een bezoek aan het Leiden American Pelgrim Museum, gevestigd in een huis gebouwd tussen 1365 en 1370.
-
wo10apr2024
20:00Erfgoedhuis Eindhoven
In 2022 ontving de Gemeente Eindhoven de BNG Bank Erfgoedprijs met een bedrag van €25.000. Een deel van deze Erfgoedprijs werd vervolgens aan AVKP geschonken om onderzoek naar het erfgoed van Eindhoven te stimuleren en te bekostigen. Een bekend icoon van het Eindhovens erfgoed is Marcus van Eindhoven, een middeleeuws kind van welvarende ouders. Zijn gezichts-reconstructie is te zien in de Catharinakerk, vlakbij de plaats waar hij begraven werd.
Hoewel aan de hand van de archeologische gegevens betrekkelijk veel over het leven van Marcus gereconstrueerd kon worden, bleef een aantal vragen onbeantwoord. Zo zijn er aanwijzingen dat Marcus Mediterrane voorouders had; had Marcus misschien zelf ook in dat gebied gewoond? Met natuurwetenschappelijke technieken kunnen juist dit soort vragen over herkomst en mobiliteit beter beantwoord worden. Technieken zoals aDNA en isotopenonderzoek zijn daarvoor zeer geschikt.
Op woensdag 10 april houdt archeoloog Jesper de Raad een lezing over het onderzoek en de resultaten, aansluitend op de ALV van AVKP. Dit is een besloten lezing.
-
wo10apr2024
20:00Erfgoedhuis Eindhoven
Op 10 april houden we de Algemene Leden Vergadering van AVKP. Deze wordt gevolgd door een korte lezing over nieuw onderzoek naar Marcus van Eindhoven door archeoloog Jesper de Raad en afgesloten met een borrel. Lees hier meer over de lezing. Deze lezing is alleen toegankelijk voor leden.
-
wo08mei2024
20:00Erfgoedhuis Eindhoven
Theo de Jong (gemeentelijk archeoloog Helmond)
De afgelopen eeuw is de bodem rond de beekdalen in oostelijk Noord-Brabant regelmatig doorwoeld. In de jaren ’30 van de vorige eeuw werden beeklopen ‘genormaliseerd’ door werkverschaffingsprojecten. Later werd verontreinigd slib gesaneerd uit de beekbodems. Recentelijk zijn in de beekdalen poelen en meanders (opnieuw) uitgegraven ten behoeve van waterberging, natuurontwikkeling en ecologische verbindingszones.
Op verschillende plaatsen zijn tijdens deze werkzaamheden rond de rivieren Aa en Dommel skeletresten gevonden van dieren die hier ooit leefden. De afgelopen jaren zijn deze beekdalvondsten bestudeerd en is de ouderdom daarvan vastgesteld. De vondsten en de bodem waarin ze zijn aangetroffen geven inzicht in het landschap en de fauna gedurende diverse perioden in de prehistorie. Sommige vondsten wijzen zelfs direct naar menselijke invloed of tussenkomst.
- Wat is nu de betekenis van deze vondsten voor de geschiedenis van de streek?
- Op welke manier vertelt het beekdal over de ontwikkeling van het landschap?
- En hoe is de relatie met prehistorische jager-verzamelaars en de eerste bewoners in onze omgeving?
Theo de Jong is vanaf zijn jonge jaren geboeid door het landschap en de relatie tussen mens en dier in het verleden. Hij studeerde biologie en archeologie en specialiseerde zich in archeologische dierenresten. Vanaf 2000 is hij als archeoloog in dienst van de gemeenten Eindhoven en Helmond.
Publicaties:
- Oogst van Malta
- Animals
- Verwerkt VerledenDe lezing begint om 20 uur in het Erfgoedhuis Eindhoven en is ook toegankelijk voor niet leden. Inloop vanaf 19:30 uur. Meer lezingen in 2024
-
za15jun2024
11:00 - 16:00Brandevoort
Op zaterdag 15 juni a.s. wordt in Helmond de speelplek bij de Romeinse Nederzetting van Liverdonk (Brandevoort) geopend. Bij de speelplek worden deze dag extra activiteiten georganiseerd om buurtbewoners, inwoners en geïnteresseerden bekend te maken met het Romeinse verleden van deze omgeving. Zo zijn er romeinse spellen gemaakt voor de Dutch Designweek (2023), een vitrine ingericht met echte archeologische vondsten uit de Romeinse tijd uit Mierlo-Hout en Brandevoort. En er komt een groepje re-enactment Romeinen van Legio Secunda Augusta om het leven van Romeinen toe te lichten. De activiteit maakt deel uit van de Nationale Archeologiedagen.
-
zo16jun2024
Hele dagPreHistorisch Dorp
AVKP en het Erfgoedhuis zijn aanwezig in het PreHistorisch Dorp tijdens de Nationale Archeologiedagen.
Je kunt verschillende activiteiten doen, zoals het maken van kleipotjes. Meer informatie volgt nog.
-
wo10jul2024
20:00Erfgoedhuis Eindhoven
Een tussenstand na vijf jaar gemeenschapsarcheologie in het Groene Woud.
Op ontdekking in je eigen achtertuin. Dit is het motto van het gemeenschapsarcheologie project CARE (Community Archaeology in Rural Environments) dat begin 2019 van start ging. Mensen werden hierin uitgenodigd om mee te gaan op onderzoek naar de geschiedenis van hun eigen woonplaats. Om zoveel mogelijk mensen mee te kunnen laten doen, werd gekozen voor een laagdrempelige aanpak waarin deelnemers na een korte instructie onder deskundige begeleiding zelf aan de slag aan en leren door te doen.
Waar CARE begon als een initiatief van de UvA binnen een internationale samenwerking gericht op onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis van historische dorpen, verschoof de focus gaandeweg het project meer naar lokale vraagstukken en haakten verschillende erfgoedverenigingen, werk-groepen en scholen aan. Om in te spelen op een meer inhoudelijke belangstelling, organiseerden we (veld)cursussen. Dit werden ontmoetings-plaatsen voor studenten, hobby-archeologen en andere erfgoedliefhebbers, waar zij konden putten uit de expertise van zowel professionals als ervaren amateurs in het veld.
Gaandeweg vormde zich een betrokken groep mensen die nu anderen begeleidt, assisteert bij reguliere opgravingen en zelf kleine (participatieve) onderzoeks- en educatieprojecten initieert. De belangstelling groeit nog altijd. Hebben we hiermee de weg naar een Faro-praktijk gevonden? Dat valt nog te bezien. Want, hoe kunnen we dit momentum vasthouden, uitbouwen en doorgeven? Wat is daarvoor nodig? Wat is de rol van de archeoloog hierin en welke valkuilen moeten we vermijden? We hebben nog een weg te gaan, maar de bouwstenen liggen klaar.
Over de auteur: Johan Verspay is als post-doc onderzoeker verbonden aan Erfgoed Brabant en de Universiteit van Amsterdam en geeft leiding aan het CARE-project. De ervaringen met burgerparticipatie in archeologie die hij hierbij opdeed bracht hij in in de Uitvoeringsagenda Faro. Daarnaast werkt hij als adviseur voor de afdeling Erfgoed van de gemeente ’s-Hertogenbosch.
De lezing op 10 juli begint om 20 uur in het Erfgoedhuis Eindhoven.
-
za13jul2024
11:00Castellum De Hoge Woerd en Museumpark Orientalis
Op zaterdag 13 juli brengen we een bezoek aan Castellum De Hoge Woerd en Museumpark Orientalis.
De “Neder-Germaanse Romeinse Limes” is nu verheven tot UNESCO werelderfgoed. De resten en reconstructies van de Limes kunnen nog bezocht worden, waardoor een indruk verkregen kan worden van de inrichting van deze Romeinse Rijksgrens.Programma
11:00 Verzamelen in Castellum De Hoge Woerd
Koffie met gebak
11:30 Bezoek aan het museum
12:30 Lunch
13:30 Reis naar Museumpark Orientalis
16:00 Afscheidsborrel
17:00 Reis huiswaarts
Na inschrijving gaan we het vervoer proberen te organiseren. Dat zal met de auto gebeuren.
Aanmelden kan zoals gebruikelijk via: awnafdeling23@gmail.com -
vr30aug2024
18:00 inloopErfgoedhuis Eindhoven
Vrijdagavond 30 augustus houden we de jaarlijkse AVKP-bbq. Reserveer alvast deze datum, meer info volgt per mail.
Je kunt je al aanmelden via awnafdeling23@gmail.com. Geef ook meteen door wie het verdient om dit jaar 'in het zonnetje' gezet te worden. -
za12okt2024
10:30 - 15:00SIEMei Veghel
Aan: AVKP-contactpersonen, besturen van Heemkundekringen, lokale erfgoedorganisaties, AVKP-leden en AVKP-bestuur. Wij nodigen u graag uit voor de AVKP regiodag op 12 oktober 2024 met als hoofdthema:
HISTORISCHE THEMA’S VERBINDEN AAN RUIMTELIJKE ONTWIKKELINGEN
Vanuit een aantal voorbeelden uit de regio bespreken we de kansen en uitdagingen voor vrijwilligers om archeologie blijvend zichtbaar te maken bij ruimtelijke ontwikkelingen in uw gemeente. Na de pauze maken we een rondje langs de aanwezigen om ervaringen van afgelopen jaar en nieuws uit te wisselen. De bijeenkomst wordt gehouden in SIEMei, Museum voor industrieel erfgoed in Veghel. Na de afloop is er een interessante rondleiding, deels achter gesloten deuren. Voor de lunch wordt gezorgd.
PROGRAMMA
Vanaf 10:30 uur inloop. Koffie, thee staan klaar.
11:00 uur Opening en welkom – Ellen van der Steen, voorzitter AVKP
11:05 – 11:20 uur Welkom in Veghel – Petra Huibers, voorzitter erfgoedvereniging Vehchele.
11:20 – 12:30 uur Archeologie zichtbaar maken bij ruimtelijke ontwikkelingen
Hoe kunnen we als vrijwilligers bijdragen aan het blijvend zichtbaar maken van geschiedenis en archeologie? Op welk moment kun/moet je aanhaken bij lopende ruimtelijke ontwikkelingen in jouw gemeente en bij wie moet je zijn? Welke mogelijkheden zijn er om eigen initiatieven voor te leggen? Na een inleiding met twee voorbeelden door archeoloog Theo de Jong over de ontwikkeling van de romeinse speeltuin in Brandevoort en Wil Peels, bestuurslid Heemkundekring Weerderheem over de schansen in Valkenswaard, gaan we in gesprek over ervaringen, kansen en uitdagingen.
12:30 – 13:00 uur Pauze en lunch
13:00 – 14:00 uur Uitwisseling lokale ontwikkelingen
Ronde met korte toelichting per gemeente/werkgebied over ander nieuws en bijzondere activiteiten vanuit de aanwezigen.
14:00 tot 15:00 uur Rondleiding door het museum industrieel erfgoed, deels achter gesloten deuren.
Wilt u uiterlijk maandag 7 oktober doorgeven of u aanwezig kunt zijn via awnafdeling23@gmail.com
-
wo16okt2024
20:00Erfgoedhuis Eindhoven
Begin van dit decennium is in de nabijheid van Vliegveld Eindhoven door privépersonen een kuil ontdekt met daarin een grote hoeveelheid vondst-materiaal daterend uit de tweede wereldoorlog.
Het materiaal en ook de context van de vondst zelf, bleek dermate interessant en vooral vragen op te roepen dat aanvullend onderzoek is gestart. Na het oprichten van een eigen research group door de vinders de FERG (Fliegerhorst Eindhoven Research Group) is contact tot stand gekomen tussen de afdeling archeologie van de gemeente Eindhoven en de vinders. Uit deze contacten zijn verschillende scenario's bedacht hoe te handelen met de locatie. Een drietal scenario's zijn verder uitgewerkt. Een uitgaande van het opgraven van de locatie, een andere om deze te beschermen tegen verstoring en een scenario om het vondstmateriaal in gemeentelijk beheer over te laten gaan.
Tijdens de presentatie wordt het pad van vinden tot en met de toekomstige plannen nader toegelicht. Hierbij wordt een inzicht gegeven in een deel van de gevonden materialen, geplaatst tegen een achtergrond van de historische ontwikkelingen ter plaatse van de vindplaats. Dit dient als springplank om de technische, organisatorische en beleidsmatige problematiek te schetsen die bij het opstellen van de scenario's ervaren werd, samenhangend met hobbymatig en professioneel opsporen van resten uit de Tweede Wereldoorlog en geldende regelgeving uit de natuur, erfgoed en bodemwereld. Met de nu ontdekte vindplaats als voorbeeld wordt beknopt uiteengezet hoe om te gaan met soortgelijke locaties en vondstmateriaal en hoe samenwerking tussen hobbymatige onderzoekers en professionals vormgegeven kan worden.
Kasper van den Berghe staat als senior KNA-archeoloog, -prospector en -specialist materialen sinds vijf en een half jaar aan het hoofd van FindX. Sinds eind jaren tachtig is hij beroepsmatig actief in het archeologische werkveld waarbij de meer moderne perioden en daaronder de omgang met de vaak grote hoeveelheden vondstmateriaal zijn specialisatie zijn. Als secretaris van Stichting Strijdigheden ijvert hij voor een evenredige om-gang met resten van strijd als voor overige resten uit het nabije en vereren verleden. Als adviseur erfgoed & archeologie en materiaalspecialist staat hij overheden en privé partijen en personen bij hoe om te gaan met archeologische resten.
De lezing vindt plaats op 16 oktober in het Erfgoedhuis Eindhoven en begint om 20 uur. De lezingen zijn gratis en ook toegangelijk voor niet-leden.
-
za19okt2024
10 - 17 uurHeerlen
We houden een architectuurwandeling en brengen een bezoek aan het Mijnmuseum en het mijnmonument Oranje Nassau I in Heerlen in verband met de sluiting van het Thermenmuseum.
Programma:
10.15 koffie met gebak. Jansen &Janssen – coffee & More
11.00 Architectuur stadswandeling 1,5 uur
12.30 Lunch: Brasserie “Schunck” Glaspaleis Mijn Streek 5e etage
14.00 Bezoek aan het mijnmuseum en mijn-monument Oranje Nassau I
Dit iconische schacht- en ophaalgebouw was jarenlang een verbinding tussen de ondergrondse steenkoolwinning en het bovengrondse leven. Als een van de weinige fysieke overblijfselen van het mijnverleden, vormt dit bijzondere schacht- en ophaalgebouw uit 1898 nu een monument. Hier bewonder je de liftschacht en objecten uit de mijntijd, vertellen koempels en vrijwilligers over het ondergrondse mijnwerkersleven en er zijn demonstraties van de indrukwekkende ophaalmachine.
17.00 Afsluiting Café Bracke
Aanmelden kan zoals gebruikelijk via: awnafdeling23@gmail.com. We kijken ernaar uit om samen met u een leerzame en plezierige dag te beleven
-
za16nov2024
dagprogrammaVeluwe
Berlage en Henry van der Velden ontwierpen het Jachtslot voor het echtpaar Krüller Müller. Het tweede deel van de excursie wordt nog samengesteld. Meer info volgt.
-
ma02dec2024
16:00 - 17:30 Catharinakerk, Eindhoven
‘Door Heiligen Geïnspireerd. Archeologische vondsten van katholieke geloofsbeleving in Eindhoven en Aalst-Waalre’
De gemeente Eindhoven en de Archeologische Vereniging Kempen- en Peelland (AVKP) nodigen u hierbij van harte uit voor de feestelijke overhandiging van een nieuwe publicatie. Het eerste exemplaar van dit boek, geschreven door AVKP-er Elly Bogers-Lokken wordt op 2 december aangeboden aan wethouder Erfgoed Maes van Lanschot.
Aanleiding
Sinds de jaren tachtig van de twintigste eeuw zijn er in Eindhoven en Aalst-Waalre bij archeologische opgravingen duizenden bijzondere bodemvondsten gedaan. Uit de grond bij kerkhoven, begraafplaatsen en weilanden zijn bij archeologisch onderzoek rozenkransen, kruisjes en medailles met heiligen gevonden. Deze vondsten behoren tot de zogenoemde devotionalia, religieuze gebruiksvoorwerpen die gebruikt werden in rooms-katholieke kringen. De devotionalia speelden een belangrijke rol in het dagelijkse leven van katholieken. Medailles van beschermheiligen en kruisjes werden gedragen van de wieg tot het graf en rozenkransen hielpen de gelovige bij het bidden. Deze voorwerpen waren in de negentiende en twintigste eeuw nog in ieder katholiek gezin te vinden en ook nu nog spelen deze uitingen van volksdevotie een belangrijke rol in het leven van veel katholieken.
In pentekeningen legde auteur en vrijwillig archeologe Elly Bogers-Lokken deze bijzondere vondsten en de prachtige versieringen nauwkeurig vast en zocht de achtergronden ervan uit. ‘Door heiligen geïnspireerd’ geeft hiermee niet alleen een inkijkje in de betekenis van de devotionalia in het dagelijks leven, maar geeft de lezer ook de kans om ze in groot detail te bestuderen. Deze uitgave van Matrijs is tot stand gekomen in samenwerking met het Archeologisch Centrum Eindhoven en Helmond en met financiële bijdragen van het AWN-archeologiefonds en de gemeente Eindhoven (Uitvoeringsagenda Erfgoed 2023-2026).
Praktische gegevens
Waar: Sint Catharinakerk, Catharinaplein 1 in Eindhoven (ingang voor mindervaliden aan de linkerzijde van het bordes van de kerk).
Wanneer: maandag 2 december om 16.00 uur (inloop met koffie vanaf 15.30 uur; na afloop borrel en gelegenheid tot napraten en mogelijkheid tot het bewonderen van de tijdelijke archeologische tentoonstelling ‘Not just a glass’ tot 17.30 uur.
Aanmelden: wij stellen het op prijs als u zich van tevoren aanmeldt. Dit kan per e-mail via: erfgoedhuis@eindhoven.nl.
Parkeergelegenheid: De dichtstbijzijnde parkeergelegenheid betreft de (betaalde) parkeergarage onder winkelcentrum De Heuvel (Q-park ingang: Ten Hagestraat 6A)