Romeinenweek met als thema ‘100% Romeins?’
Van 29 april tot en met 7 mei 2017 is het weer Romeinenweek. Tijdens deze week staat de rijke geschiedenis van ons land in de Romeinse tijd centraal. Thema is dit jaar ‘100% Romeins?’ Wie was er eigenlijk Romein? Kon je als inwoner van de Lage Landen ook (een beetje) Romeins zijn? Het antwoord is veelzijdig en complex, en geeft stof tot nadenken. Samen met Stichting Romeinse Limes Nederland en talloze organisaties en verenigingen in Nederland stelt RomeinenNU, promotiebureau voor Romeinse geschiedenis, dit boeiende thema centraal voor een grote variëteit aan activiteiten en evenementen.
Als we de oude schoolboeken mogen geloven, was Nederland in de Romeinse tijd verdeeld in twee kampen: Germanen en Romeinen, barbaren en bezetters. In werkelijkheid lagen de zaken anders. Bataven, Cananefaten, Italianen en Spanjaarden leefden zij aan zij. En ze waren allemaal op de één of andere manier ‘Romeins’.
In de Romeinse tijd liep de Limes, de noordgrens van het Romeinse Rijk, dwars door het huidige Nederland. Het was echter geen harde grens, maar een soort grenszone, met interactie over en weer. Zo blijkt onder andere uit Romeinse voorwerpen die teruggevonden zijn in Friesland. Ten zuiden van de Limes stonden ‘Romeinen’ en ‘inheemsen’ dagelijks met elkaar in contact. Er woonden verschillende stammen in de Lage Landen, waarvan de Bataven (in de Betuwe) en de Cananefaten (in West-Nederland) de bekendste zijn. Deze stammen deelden een Keltisch-Germaanse achtergrond, maar hadden daarnaast ook ieder hun eigen gebruiken en tradities. De ‘Romeinen’ in de Lage Landen vormden al net zo’n gemengde groep. Naast mediterrane legionairs waren er verschillende hulptroepen langs de Limes gelegerd, onder andere uit Spanje en Thracië.
De Romeinse staat heeft nooit geprobeerd om iedereen ‘Romeins’ te maken. Men moest weliswaar trouw zweren aan de keizer en belasting betalen, maar het overnemen van Romeinse cultuur was niet verplicht. In het dagelijks leven bestonden heel wat culturen en identiteiten naast elkaar. De wereldvisie van een ‘Romeins Nederlander’ werd niet alleen bepaald door eigen afkomst, maar ook door zijn of haar woonplaats en maatschappelijke positie. Zo liet een rijke inwoner van Noviomagus zich graag kleden in exotische stoffen volgens de Romeinse stijl, waar een arme boer ten noorden van de Limes het deed met lokale weefsels.
Vanaf de vierde eeuw mochten steeds meer Germaanse stammen zich vestigen ten zuiden van de Limes, in ruil voor het leveren van troepen aan het Romeinse leger. Door het langzaam afbrokkelen van het West-Romeinse Rijk kregen van die stammen de Franken steeds meer macht. Kledij, gebruiksvoorwerpen en tradities veranderden mee met de nieuwe gezaghebbers, ook al bleven heel wat elementen van de Romeinse cultuur bewaard. Zoals bijvoorbeeld het christendom, dat zich met steun van de Romeinse keizers over het gehele Romeinse Rijk begon te verspreiden.
Identiteit bestond in Romeins Nederland – net als nu – uit een mengelmoes van opvattingen en gebruiken. Iedereen was een beetje ‘Romeins’!
Informatie over de evenementen tijdens de Romeinenweek vindt u vanaf begin februari op www.romeinenweek.nl.
Romeinenweek met als thema ‘100% Romeins?’ Van 29 april tot en met 7 mei 2017 is het weer Romeinenweek. Tijdens deze week staat de rijke geschiedenis van ons land in de Romeinse tijd centraal. Thema is dit jaar ‘100% Romeins?’ Wie was er eigenlijk Romein? Kon je als inwoner van de Lage Landen ook (een […]
matthijs@auxilia.biz