-
Lezing: Belangrijke invloeden op de voedselproductie in het Geestmerambacht
Datum: Tijd: - Beste RAG-donateurs, AWN-leden en andere belangstellenden, Wij nodigen u van harte uit voor de drie lezingen, die wij dit jaar organiseren. Het thema van de lezingen is dit keer “Voedsel door de eeuwen heen”. Lezing 1 is op 5 november. Spreker is Arie Kaan. Onderwerp: Belangrijke invloeden op de voedselproductie in het Geestmerambacht. Arie Kaan loopt via belangrijke mensen en gebeurtenissen de historie door. Hij zal laten zien welke grote veranderingen die hebben gehad op dit voedselgebied. Aan de orde komen overgang van veeteelt naar tuinbouw, de veepest, plagen en ziekten bij de gewassen en welke mensen met visie nieuwe ontwikkelingen brachten. Lezing 2 is op 19 november. Spreker is Wouter van der Meer, archeoloog en ar-cheobotanist bij BIAX. Onderwerp: Klein, kleiner, kleinst – Archeologisch voedsel onder de (elektronen)microscoop. Wat aten de mensen vroeger? Historische teksten over voedsel, zoals losse recepten en kookboeken, zijn zeldzaam. Deze teksten geven in veel detail de pronkschotels van de bovenklasse weer, maar zeggen eigenlijk weinig over de dagelijkse maaltijd van de gewone man. Ze gaan ook niet zo erg ver terug in de tijd. Gelukkig is er meer mogelijk. Om te weten te komen wat de mensen vroeger aten, kunnen ook de overblijfselen van het voedsel zelf wor-den geanalyseerd. In een soort forensisch onderzoek kunnen kleine stukjes bewijs van vroegere maaltijden worden bestudeerd. Peul-vruchten die in het vuur onder de ketel vielen, een weggegooide kookpot met aangebrande stoofpot, een verkoolde broodkorst uit een oven: sporen van ongelukjes die op bijna elke vindplaats wel aanwezig zijn. Ook wanneer het eten netjes in de mond terecht kwam, liet de maaltijd nog sporen achter: beerputten vol uitwerpselen, darminhoud van veenlijken en gemineraliseerde poep naast een woning. Alles is informatie. In de archeologie zijn er allerlei specialisten bezig om het vraagstuk voeding te ontrafelen, ieder vanuit een ander oogpunt. Deze lezing stelt de studie van archeologische plantenresten, archeobotanie, centraal. Dat planten van groot belang zijn in menselijke voeding, behoeft geen discussie, maar hoe kunnen we achterhalen welke planten vroeger zijn gegeten? Dinsdag 19 november aanstaande zal aan de hand van enkele bijzondere vondsten een aantal van de belangrijkste technieken worden toegelicht. Lezing 3 is op 10 december. Spreker is Claudia Vandepoel, museumdeskundige en gespecialiseerd in de archeologie. Dertien jaar geleden richtte Claudia Vandepoel haar bedrijf de Historische keuken op uit interesse voor voeding en recepten uit lang ver-vlogen tijden. Ze publiceert regelmatig en heeft ook al een kookboek op haar naam staan met de deftige titel ‘Sapor Limitis, de Smaak van de Limes’. Naast talrijke recepten vertelt ze in het kookboek over de voeding van de Romeinen en de Romeinse soldaten, gebaseerd op archeobotanisch en historisch onderzoek. Vandepoel kent de keukengeheimen uit prehistorie, middeleeuwen en Gouden eeuw en deelt deze met kleurrijke illustraties. U kunt letterlijk en figuurlijk een smaakvolle lezing verwachten. Het kookboek met Romeinse recepten is op de avond van de lezing te koop. Als u een of meer van deze drie lezingen wilt bijwonen, meldt u zich aan bij Stichting Regionale Archeologie “Gheestmanambocht” (info@rag-archeologie.nl of via https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSekr5zZ-4ZkH1HWhdnNc0oD-3RAIypQtLMG-IFr8CMydb_8RQ/viewform). Vermeld a.u.b. uw naam, het aantal personen en welke lezing(en) u wilt bijwonen. Praktische informatie De avonden zijn als volgt ingedeeld: 19.30 uur tot 20.00 uur inloop 20.00 uur tot 20.45 uur 1ste deel lezing 20.45 uur tot 21.15 uur pauze 21.15 uur tot 21.30 uur 2de deel lezing 21.30 uur tot 22.00 uur Vragen en afsluiting De lezingen worden gehouden in de grote zaal van Het Behouden Huis, Dorpsstraat 850, 1724 NV Oudkarspel*. Iedereen is welkom. Toegang is vrij. Na afloop van de lezingen stelt Stichting Regionale Archeologie “Gheestmanambocht” een vrijwillige financiële bijdrage zeer op prijs. Consumpties zijn voor eigen rekening. Houd i.v.m. met mogelijke wijzigingen de website www.rag-archeologie.nl en onze Facebookpagina in de gaten. *Bereikbaarheid van Het Behouden Huis. Parkeren: Voor het Behouden Huis of op parkeerterrein bij Vomar Voordeelmarkt, Voorburggracht 415, 1724 NZ Oudkarspel (5 minuten lopen naar Behouden Huis). Openbaar vervoer: Bus 169 Alkmaar-Oudkarspel vv, halte Zaagmolenweg (5 minuten lopen naar Behouden Huis). Vriendelijke groet, Bestuur RAG
Continue reading -
Opening tentoonstelling “40 jaar Mander” en uitreiking Zilveren Speld
Datum: Tijd: - Op 23 november a.s. wordt in museum Natura Docet in Denekamp de tentoonstelling "40 jaar Mander" geopend. In die tentoonstelling vindt u de meest bijzondere vondsten die in de afgelopen 40 jaar op die locatie zijn gedaan bij elkaar. Daaraan heeft onze afdeling ook een belangrijke bijdrage geleverd. Wat begon met de vondst van één enkele vuistbijl door wat toen nog een amateur-archeoloog was heeft inmiddels een respectabele verzameling vuursteenvondsten opgeleverd uit de tijd dat hier de Neanderthaler rond liep. AWN Afdeling 19 Twente reikt elke zoveel jaren een Zilveren Speld uit aan personen die zich op één of andere manier bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor de archeologie in onze regio. Ook dat is een niet onbelangrijk onderdeel op de agenda. Zet 23 november in uw agenda, u bent van harte welkom. De bijeenkomst begint om 14:00 uur en duurt naar verwachting tot ongeveer 17.00 uur.
Continue reading -
De Achterhoekse Archeologiedag op 8 november in Lievelde
Datum: Tijd: - Op 8 november 2019 organiseert de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) de Achterhoekse Archeologiedag bij Erve Kots, Eimersweg 4 in Lievelde. Het wordt een boeiende en afwisselende dag met als centrale thema de archeologie van de Achterhoek. In de ochtend worden er lezingen gegeven over verschillende archeologische onderzoeken en opgravingen in de regio. Het programma is te vinden op www.odachterhoek.nl. In de middag kun je zelf met archeologie aan de slag tijdens de verschillende workshops die er gegeven worden. De dag is bedoeld voor iedereen die geïnteresseerd is in archeologie of meer wil weten over de archeologie in de Achterhoek. De ontvangst is tussen 9.00 en 9.30. Om 9.30 begint het ochtendprogramma, met een lunch van 12.45 tot 13.30. Het middaggedeelte start om 13.30 en eindigt om 16.20 met een borrel. De entree voor deze dag is gratis. Wel vragen we je om je vooraf op te geven. Opgeven kan door een mail te sturen naar archeologie@odachterhoek.nl Geef daarbij aan of je de hele dag of alleen de ochtend of middag komt. Ook willen we graag weten of je deelneemt aan de lunch en aan welke workshops je deel wilt nemen (graag drie voorkeuren aangeven). De volgende workshops worden gegeven: Eerste workshopronde: - Rondleiding openluchtmuseum Erve Kots - Belevenislezing koken in de Gouden Eeuw, met proeverij - Lezen van landschap en bezoek locatie voormalige grafheuvel en grafveld Tweede workshopronde: - Menselijk bot - Archeobotanie - Gebruik Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN), project Erfgoed gezocht - Historische kaarten, circumvallatielinie en lezen van het landschap Speciaal voor de amateur archeologen: Iedereen die een archeologische vondst heeft waar hij/zij meer over wilt weten, kan deze meenemen om te laten bekijken door de aanwezige archeologen. Heb je een hele mooie en/of bijzondere archeologische vondst uit de Achterhoek, dan kun je deze inbrengen voor de verkiezing van de amateur topvondst. Stuur in dat geval bij je aanmelding voor de dag, ook een foto en informatie mee over de vondst, zoals de vindplaats.
Continue reading -
Op zoek naar ridders en kastelen in Noord-Holland
Datum: Tijd: - Nieuwe tentoonstelling over onderzoek naar verdwenen kastelen Archeologen gingen de laatste jaren op zoek naar verdwenen kastelen in Noord-Holland. Het resultaat van de zoektocht is vanaf 12 oktober te zien in de tentoonstelling ‘Op zoek naar ridders en kastelen’ in Huis van Hilde. Er zijn topstukken van vier kastelen uit de buurt van Alkmaar en Heemskerk te bewonderen, waaronder een nooit eerder getoonde bronzen signaalhoorn van kasteel de Nieuwburg uit Alkmaar, een zwaard uit Egmond en de sleutels van kasteel Oud Haerlem. De middeleeuwse kasteelheren, ridders en jonkvrouwen komen natuurlijk ook aan bod. Voor kinderen is er in de vakanties veel te beleven, waaronder een groots ridderspektakel op 20 oktober. Noord-Holland kende vroeger maar liefst tachtig kastelen. De meeste zijn verwoest of in onbruik geraakt. De combinatie van geofysisch onderzoek op locatie, historische bronnen en archeologische vondsten leverde veel kennis op over kastelen uit de periode 1250-1550. In de tentoonstelling staan drie door graaf en ridder Floris V gebouwde burchten centraal (Nieuwendoorn in Krabbendam en de kastelen Nieuwburg en Middelburg in de Oudorperpolder bij Alkmaar), alsook de woontoren onder de C&A-winkel in Beverwijk en kasteel Oud Haerlem in Heemskerk. Er zijn bijzondere archeologische vondsten te zien. Samen met luchtfoto’s, prenten en documenten geven ze een beeld van de bouw, de ligging en de historie van de kastelen, en van hun functie als verdedigingsburcht, statussymbool en woonhuis. We weten zelfs wat het onderhoud van zo’n kolos in het landschap kostte. Hoe de kastelen gelokaliseerd konden worden, wordt aan de hand van het onderzoek naar De Middelburg in Oudorp (bij Alkmaar) uitgelegd. Daar deed men onlangs nog een spectaculaire vondst; de eerste barbacane - een versterkte voorpoort - van Nederland die bij een kasteel gevonden is. Archeologische vondsten en een ontmoeting met ridders In de vitrines prijken aardewerken schalen en kannen voor dagelijks gebruik, kanonskogels, een oorlogshamer en topstukken zoals de bronzen signaalhoorn, het Egmondse zwaard en de sleutels van Oud Haerlem. Bezoekers maken ook kennis met vier befaamde ridders uit die tijd. In de film bij de tentoonstelling vertellen experts over de verdwenen kastelen en het onderzoek ernaar. De lezingenserie van Huis van Hilde biedt achtergrondinformatie over recent kasteelonderzoek. Kinderprogramma Voor groot en klein is er dit najaar van alles te beleven rond het thema ‘ridders en kastelen’. Zoals het ridderspektakel op Hildes Verjaardag (20 oktober, buiten en binnen) met een spectaculair voettoernooi, workshops zwaard vechten en een markt met middeleeuwse handelaren en ambachtslieden. Kinderen kunnen hun hart ophalen; ridderplaatjes verzamelen bijvoorbeeld of zich verkleden als ridder of jonkvrouw in het speelkasteel in Huis van Hilde. In de herfst- en kerstvakanties is een feestweek vol activiteiten gepland rond ridders en verdwenen kastelen. De tentoonstelling loopt van 12 oktober 2019 t/m 5 januari 2020.
Continue reading -
Workshop Archeologische Bodemgeheimen (8-12 jr)
Datum: Tijd: - Vanwege de Nationale Archeologiedagen én vanwege de Landelijke Maand van de Geschiedenis organiseert Stichting In den Scherminckel (SIDS) op woensdag 16 oktober –in de herfstvakantie - een workshop Archeologische Bodemgeheimen voor kinderen (8-12jr). Tijdens deze workshop maak je kennis met de mysterieuze wereld van archeologie. Je krijgt uitleg over de voorwerpen die gevonden kunnen worden en je gaat natuurlijk ook zelf aan de slag met échte eeuwenoude scherven. Kun jij net zo goed scherven puzzelen als een archeoloog? Kom, doe mee en ontdek zelf de bodemgeheimen van Bergen op Zoom! Wanneer? Woensdag 16 oktober 14.00-15.30 uur Wie? Kinderen van 8 t/m 12 jaar Kosten? € 5,00 pp. Contant te voldoen bij aanvang, bij voorkeur gepast (geen PIN) Aanmelden: Verplicht via: scherminckel@home.nl Waar? Hofzaal Markiezenhof, Steenbergsestraat 6-8, Bergen op Zoom * max 20 deelnemers, bij grote belangstelling wordt een extra workshop ingepland www.facebook.com/scherminckel www.scherminckel.nl www.markiezenhof.nl
Continue reading -
Open dagen Archeologisch Depot Bergen op Zoom
Datum: Tijd: - Kom en ontdek het verleden van Bergen op Zoom! Vanwege de Nationale Archeologiedagen én vanwege de Landelijke Maand van de Geschiedenis organiseert Stichting In den Scherminckel (SIDS) op zaterdag 12 oktober en op zondag 13 oktober Open Dagen in het Archeologisch Depot. Hier kun je alle vondsten uit de Bergse bodem ontdekken én natuurlijk het verhaal erachter horen. En zelf met échte vondsten aan de slag gaan! Er zijn deze dag verschillende activiteiten, voor zowel kinderen als volwassenen: - rondleidingen door het archeologisch depot - heb je zelf iets gevonden? Wij zoeken voor je uit wat het is en hoe oud het is - ontdek bijzondere vondsten zoals de Grote Man, Romeinse amforen, honderden pispotten en een zeldzaam kanon - puzzel zelf mee met échte middeleeuwse scherven - speel Romeinse spellen - ga op de foto als échte Romein! - lukt het jou de archeologische puzzel op te lossen? - test je archeologische graafvaardigheden uit - en nog veel meer! Wanneer? Zaterdag 12 oktober en zondag 13 oktober 2019 12.00-17.00 uur Wie? Volwassenen en kinderen Kosten? Gratis entree Aanmelden: Niet nodig Waar? Archeologisch Depot, Wassenaarstraat 61, Bergen op Zoom www.facebook.com/scherminckel www.scherminckel.nl www.archeologiedagen.nl
Continue reading -
Onderzoek Ӧtzi, de mysterieuze ijsmummie in het Museon
Datum: Tijd: - Op 6 oktober a.s. opent de tentoonstelling 'Ötzi the Iceman, onderzoek de mysterieuze ijsmummie' in het Museon in Den Haag. Ötzi Het is ruim 25 jaar geleden dat de ijsmummie Ötzi werd gevonden aan de rand van een gletsjer op 3210 meter hoogte in de Ötztaler Alpen op de grens van Oostenrijk en Italië. Er is in de afgelopen twintig jaar veel onderzoek gedaan naar de ijsmummie. Al de uitkomsten uit de verschillende onderzoeken geven ons een kijkje in de geschiedenis van de meer dan 5000 jaar oude mummie. In deze interactieve tentoonstelling word je als bezoeker meegenomen in het verhaal achter de ijsmummie. Het is een spannende cold case rondom een millennia oud mysterie. De tentoonstelling is te zien tot en met 6 september 2020. Op onderzoek naar de ijsmummie In de tentoonstelling kan iedereen, jong en oud, aan de slag als forensisch onderzoeker. Trek je labjas aan, neem je sporendossier mee en gaan mee op onderzoek! Waar is het lichaam gevonden? Welke voorwerpen zijn er bij het lichaam gevonden? Welke sporen zijn er op, in en om het lichaam gevonden? Allemaal zaken die moeten worden onderzocht en opgelost. Ga aan de slag met vingerafdrukken, schoenafdrukken, Uv-licht, microscopen, onderzoek naar DNA en probeer het mysterie van Ötzi te ontrafelen. Wanneer leefde hij en hoe oud is Ötzi geworden? Kun je achterhalen hoe hij er vroeger heeft uitgezien en wat betekenen de tatoeages op zijn lichaam? Na het onderzoek sta je oog in oog met Ötzi, kom je erachter wie hij was, hoe hij geleefd heeft en merk je dat hij veel op de huidige mens lijkt. Activiteiten Bij Ötzi the Iceman worden leuke extra activiteiten georganiseerd, zoals een DNA workshop, een VR spel en verjaardagsfeestjes. Meer weten? Kijk op www.museon.nl.
Continue reading -
Uitnodiging Archeologieplatform
Datum: Tijd: - Beste lezer, Het Archeologieplatform van donderdagochtend 14 november gaat in op allerlei facetten van de onderzoeksagenda. Deze bijeenkomst vindt plaats bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) in Amersfoort. U bent hiervoor van harte uitgenodigd. Tijdens deze inspirerende discussieochtend kunnen de deelnemers nadenken en debatteren over wat een onderzoeksagenda is en hoe die het beste gebruikt kan worden. Na de aftrap zijn er drie korte verhalen met praktijkvoorbeelden. Daarbij komt de erfgoedagenda van de gemeente Leiden aan bod, de onderzoeksfocus in de regio West-Friesland en de provinciale onderzoeksagenda van Zeeland. Daarna vindt er een verdiepende, plenaire discussie plaats. Hoe kunnen onderzoeksagenda’s op verschillende niveaus (gemeentelijk, regionaal, provinciaal en nationaal) aan elkaar gerelateerd worden en hoe wenselijk is dat? Wij kijken uit naar uw komst! Met vriendelijke groet, Namens het projectteam Onderzoeksagenda’s, Bert Groenewoudt, Tessa de Groot, Inge van der Jagt en Liesbeth Theunissen Aanmelden De bijeenkomst is gratis toegankelijk, maar we ontvangen wel graag uw aanmelding. U kunt hiervoor deze link gebruiken. Programma Tijd 09.00 Inloop met koffie en thee 09.30 Welkom en inleiding 09.45 Met de blik naar beneden en omhoog. De Leidse onderzoeksagenda archeologie en bouwhistorie op de kaart Christel Brandenburgh, senior adviseur archeologie Erfgoed Leiden en Omstreken 10.05 85 hectare en 300 bronstijdboerderijen verder. Wat willen we nog weten? Carla Soonius, regio-archeoloog West-Friesland 10.25 Pauze met koffie en thee 10.45 Wie wat bewaart, die heeft wat. Waarom een Provinciale Onderzoeksagenda Archeologie in Zeeland voeten in de aarde heeft. Nathalie de Visser, adviseur provincie Zeeland 11.05 Plenaire discussie 11.55 Afsluiting 12.00 Einde U kunt na afloop op eigen gelegenheid lunchen in het bedrijfsrestaurant van de RCE (alleen pinnen). Mocht u na afloop een bewijs van deelname willen ontvangen, dan kunt u dat in het aanmeldformulier aangeven. (Graag opnemen in aanmeldformulier ja/nee) Fotoverantwoording: Stakenrij uit de late prehistorie zoals aangetroffen in het opgravingsvlak op Uithof te Utrecht (foto: afdeling Erfgoed gemeente Utrecht).
Continue reading -
Verleden, heden en toekomst: 3 lezingen in Breukelen
Datum: Tijd: - Op zondag 13 oktober organiseert de Stichting Roman Ports een drietal interessante lezingen over Romeinse Havens. Vanaf 10:30 is de inloop bij OBS De Regenboog, Heycoplaan 13, 3621 WS te Breukelen. We hebben een programma met drie sprekers: een van hen zal over het verleden praten, een over het heden en een over de toekomst. Het programma is als volgt: 10:30 inloop met koffie 11:00 opening door de voorzitter van onze stichting, Lukas Burgering Inleiding 1 “Verleden” door Friso Bos Inleiding 2 “Heden” door Alexander Catrysse Inleiding 3 “Toekomst” door Ruben Kuyper 12:30 afsluiting Iedereen is welkom, u kunt zich via e-mail aanmelden: lukas@romanports.nl. Toegang bedraagt € 5,-. Leden van onze Club van 100 betalen geen entree. Wie op 13 oktober lid van die Club van 100 wordt, betaalt natuurlijk geen entree. De Stichting Roman Ports is een Stichting die zich ten doel stelt om het erfgoed van de Romeinen, en met name het leven in en om hun havens, levend te houden. Romeinse havens waren toen wat nu het internet is: de plaats waar mensen, ideeën, handel, culturen, talen en kunst elkaar kon ontmoeten. Op de website www.romanports.org verschijnen regelmatig nieuwe artikelen die de verschillende aspecten van die havens belichten. Wij hebben ook een zeer actieve FaceBookgroep met honderden leden van over de hele wereld. Friso Bos is journalist van het Noord Hollands Dagblad en schreef een aantal artikelen over Romeinse activiteiten in Nederland, en met name in de omgeving van waar nu het Noordzeekanaal ligt. Zijn inleiding heet: “Romeinen in Nederland” Alexander Cattrysse studeerde Maritieme archeologie aan Syddansk Universitet. Na zijn studies volgde hij een post-graduaat Hydrografie aan het Institute for Hydrography. Hij is momenteel in dienst bij ADEDE bvba als operationeel manager. Zijn inleiding heet: “Een blik op het verleden vanuit het heden”. Ruben Kuyper is docent klassieke talen op een middelbare school. Hij is onlangs met een groep gymnasiasten naar Rome geweest en daarbij ontbrak natuurlijk niet het bezoek aan Ostia Antica. Ruben zal spreken over “Het belang van klassiek onderwijs anno 2019”
Continue reading -
Tentoonstelling: Kampen Koggestad. Geheimen van de IJsselkogge
Datum: Tijd: - Op 5 oktober opent in het Stedelijk Museum Kampen de tentoonstelling Kampen Koggestad. Geheimen van de IJsselkogge. Deze tentoonstelling laat de bezoeker op verschillende wijze kennis maken met het koggeschip en de IJsselkogge in het bijzonder, maar ook met het leven in Kampen tijdens de Hanzetijd, ook wel ‘de Gouden Eeuw’ van Kampen. In het Stedelijk Museum Kampen zijn tal van bijzondere objecten te zien die het verhaal van de kogge en het stadsleven illustreren. Bij het Stadsarchief Kampen kunnen jong en oud op speelse wijze het verhaal van handel en zeevaart ervaren. De Koggewerf tot slot laat de bezoekers kennis maken met een heuse kogge, de bouw ervan en tal van verhalen die daarover te vertellen zijn.
Continue reading