De Brittenburg is de ruïne van een Romeinse limesvesting (of vestiging) die in de 15e, 16e en 17e eeuw na stormen op het strand tussen Katwijk aan Zee en Noordwijk aan Zee zichtbaar was. Hoogstwaarschijnlijk is het de locatie van het meest westelijke fort van de Romeinse limes aan de monding van de Rijn, en stond het bekend als Lugdunum Batavorum (zie Peutingerkaart). Het fort is tegenwoordig niet meer zichtbaar en naar alle waarschijnlijkheid door de zee verzwolgen en/of onder het zand van de nieuwe duinen verdwenen. Verschillende pogingen om de plek van de Brittenburg te traceren zijn tot dusverre niet succesvol gebleken (de laatste duikpoging was in 1960 met pover resultaat vanwege zeer troebel water). Wel zijn in 1982 bij het uitgraven van de huidige Uitwateringssluizen duidelijke aanwijzingen gevonden voor een Romeinse nederzetting, die mogelijk verband houdt met Lugdunum Batavorum. 

Over de Brittenburg is veel getheoretiseerd en geschreven, en er is maar weinig echt empirisch onderzoek gedaan ter plaatse. Dit gaan we met veel publieksbereik veranderen. Nu, bijna 60 jaar, kiezen we opnieuw zee op zoek naar de locatie van de resten van de Brittenburg. 

Tom Buijtendorp heeft een boek over de Brittenburg geschreven dat op 9 februari wordt gepresenteerd.

Zie hier voor een kort filmpje over het project.

Toelichting

Het project kent drie fasen:

1. In de aanloop worden in 2017 en 2018 in huis-aan-huisbladen in Katwijk, de Bollenstreek en Leiden e.o. 3 artikelen geplaatst over de Brittenburg, zijn geschiedenis en de zoektocht ernaar. Daarnaast worden 3 lezingen gegeven in bijvoorbeeld Huis te Britten over de Brittenburg, de geschiedenis van de kust en de veranderingen die die in de loop der eeuwen heeft ondergaan (t/m de wijzigingen door de recente zandmotor en de kustversteviging, waardoor diepe voren zijn uitgespoeld, die de vindkans vergroten) en de technische ins- en outs van het aanstaande geologisch onderzoek
2. Het geologisch onderzoek, uitgevoerd door de ervaren  universiteit van Gent en het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ), vond in de zomer van 2018 plaats vanaf een langzaam varend schip met geringe diepgang voorzien van een 2d sub-bottom profiler. Een groot gebied wordt daarmee grofmazig afgezocht naar aanwijzingen voor resten van bouwwerken onder het zand. Het resultaat daarvan ziet er ongeveer als onderstaand uit:
   
   Na geologische interpretatie van de 2d beelden en als er aanwijzingen voor bouwresten zijn wordt een kleiner gebied vlakdekkend onderzocht met een 3d sub-bottom profiler, waarmee een gedetailleerd beeld wordt verkregen van een ruimte van 100m  x 100m  x 15m (dus ook meters onder het zand). Hiervan wordt een rapport opgemaakt. Deze geologische bevindingen worden vervolgens weer archeologisch geïnterpreteerd.
3. De derde fase is een duik naar eventuele resten uitgevoerd door vrijwillige onderwaterarcheologen van de Landelijke Werkgroep Onder Water van de AWN tijdens de Nationale Archeologiedagen in 2019. Zij gaan enkele dagen niet-invasief archeologisch onderwateronderzoek doen (meten, fotograferen). Hun bevindingen worden vakkundig geanalyseerd en gerapporteerd.